In dit korte blog lees je in vogelvlucht waar Waarderend auditen over gaat. Waarderend auditen is een benadering die is ontstaan vanuit de behoefte aan meer lerende en ontwikkelingsgerichte vormen van kwaliteitszorg in organisaties, met name binnen sectoren zoals zorg, onderwijs en sociaal werk. Traditionele audits zijn vaak gericht op het toetsen van normen en het opsporen van afwijkingen. In de praktijk leidt dit niet zelden tot defensieve gesprekken en administratieve druk, terwijl de bijdrage aan werkelijke kwaliteitsverbetering niet is zoals gewenst.
Waarderend auditen daarentegen is gebaseerd op de principes van waarderend onderzoek (Appreciative Inquiry) en dialogisch veranderen (Dialogic Organisation Development), waarbij de nadruk ligt op het onderzoeken van wat werkt, op het versterken van professionele dialoog en het faciliteren van het eigen oplossend vermogen van de organisatie.
Achtergrond van waarderend auditen
Wat waarderend auditen onderscheidt van klassieke auditvormen is de grondhouding waarmee gekeken en geluisterd wordt. Niet de norm staat centraal, maar het lerend vermogen van de organisatie. De auditor positioneert zichzelf niet als controleur, maar als gespreksbegeleider of ‘kritische vriend’ die helpt om samen te verkennen wat de kracht en potentie is van de organisatie, waar die kracht en potentie vandaan komen, én hoe ze verder uitgebouwd kunnen worden.
In plaats van een ‘diagnostische’ benadering waarbij primair op afwijkingen van de standaard wordt gefocust, kiest een waarderende audit een meer ‘dialogische’ benadering, waarbij de auditor dialogen faciliteert waarin medewerkers op onderzoek gaan naar voorbeelden van goede praktijk, inspirerende verhalen en naar de condities waaronder kwaliteit tot bloei komt. Deze gesprekken leiden niet alleen tot inzicht, maar versterken direct het (zelf)bewustzijn, eigenaarschap en activeren het eigen oplossend vermogen.
Wanneer is waarderend auditen geschikt?
Waarderend auditen is met name effectief in contexten waar medewerkers hun professionaliteit serieus nemen, waar ruimte gemaakt kan worden voor reflectie en waar verdere ontwikkeling van de organisatie gewenst is. Ook in tijden van verandering of heroriëntatie biedt een waarderende audit houvast, doordat het helpt om te focussen op wat wél werkt en waar de kansen zitten.
Werkvormen voor waarderend auditen
Bij deze manier van auditen passen werkvormen die uitnodigen tot dialoog, zoals het voeren van waarderende interviews, één op één of liever nog met groepen, het werken met casuïstiek, het organiseren van rondetafelgesprekken of leergesprekken en het verbeelden van goede praktijken in verhalen, beelden of metaforen. De vaardigheden die van auditors gevraagd worden, verschillen dan ook van de klassieke checklist-aanpak. Auditors moeten met hun vragen en suggesties vooral een facilitator zijn van de reflectie en het zelfonderzoek dat medewerkers doen. Daarvoor moeten ze kunnen luisteren op meerdere niveaus, scherpe vragen kunnen stellen zonder te oordelen, en bovenal een open, nieuwsgierige en waarderende houding meenemen.
In een langer artikel geef ik je meer inzicht in de filosofische achtergrond en vind je vijf concrete tips als je zelf aan de slag wilt met een waarderende audit. Lees dit artikel hier: https://dialogischveranderen.nl/5-tips-voor-een-waarderende-audit/
Zelf leren waarderend auditen?
Wil je het waarderend auditen ook zelf (of met je team) eigen maken? Ik verzorg regelmatig trainingen en workshops in waarderend auditen. Neem contact op voor maatwerk advies of begeleiding of bekijk het trainingsaanbod.
