Tijdens werksessies met teams kan de sfeer soms opeens veranderen, positief of negatief. Het proces krijgt vleugels of juist een loodzware jas. Onder de oppervlakte spelen zich dan zaken af die zich niet altijd goed laten vangen in rationele termen. Vul je vaardigheden als gespreksleider aan met de vier elementen – lucht, vuur, water en aarde – en herken wat er in een groep leeft.
De elementen bieden geen harde diagnose. Ze zijn geen meetlat die je erbij pakt om te bepalen of het goed of fout gaat. Ze zijn een metafoor waarmee je als gespreksleider kunt kijken naar de onderstroom. In de beeldtaal schuilt hun kracht: ze verrijken je vaardigheden door ruimte te geven aan associatie en herkenning, zonder te verengen tot één verklaring.
Lucht in een sessie: ruimte en lichtheid
Lucht is het element dat zorgt voor lichtheid in het proces. Het brengt creativiteit en speelsheid. Een gesprek kan helder worden als er lucht bij komt, alsof er een raam openzwaait. Maar lucht kan ook ontbreken. Dan wordt het benauwd. Ideeën blijven steken, er hangt een spanning in de ruimte. En soms is er juist teveel lucht. Dan waaien gedachten alle kanten op en wordt er niets vastgehouden.
Stap van kennis naar vaardigheid
Leer zelf de skills & tools van Dialogisch veranderen:
- 18 & 19 september: start Leergang Dialogisch Veranderen
- 9 oktober: Masterclass Ontwerper van verandertrajecten
- 3 november Webinar Dialogisch veranderen
- 19 november Masterclass Gespreksleider
Bekijk de mogelijkheden voor maatwerk training en advies:
Vuur in een sessie: energie en focus
Vuur staat voor bezieling en discipline. Het is de vonk die maakt dat mensen betrokken zijn en durven zeggen wat voor hen telt. Vuur geeft richting en warmte. Maar een sessie zonder vuur voelt lauw en brengt niemand in beweging. Aan de andere kant kan teveel vuur de groep uitputten of het onveilig maken. Dan ontstaan verhitte discussies waarin mensen elkaar verbranden.
Water in een sessie: verbinding en stroming
Water brengt verbinding en staat voor het gevoel. Het maakt dat mensen zich gezien voelen. Dat gesprekken vloeien en er ruimte is voor emotie. Zonder water wordt een proces droog en zakelijk. Maar water kan ook overstromen. Dan verzuipen deelnemers in gevoelens, wordt alles vloeibaar en ontbreekt de stevigheid om ergens uit te komen.
Aarde in een sessie: stevigheid en realisme
Aarde geeft grond onder de voeten. Het staat voor nuchterheid, voor concrete afspraken, voor resultaten waar je op kunt bouwen. Een proces dat niet geaard is, blijft zweven. Maar teveel aarde maakt het statisch en log. Dan wordt het gesprek stroperig, bewegen mensen niet meer mee. Aarde helpt om dromen en ideeën te vertalen naar acties.
Gespreksleider vaardigheden: subtiel beïnvloeden van groepsdynamiek
De elementen zijn niet alleen te zien in het gedrag van de groep, maar ook in de vaardigheden van de gespreksleider. Ook jij bent drager van de elementen en kunt ze bewust oproepen. Als je merkt dat het gesprek zwaar wordt, kun je lucht brengen door humor of relativering. Als er vermoeidheid intreedt, kun je het vuur aanwakkeren door te vragen waar het de groep in de kern om gaat. Ontbreekt het aan verbinding, dan kun je water toevoegen door een rondje in te lassen waarin ieder vertelt hoe hij of zij erbij zit. En als alles blijft zweven, kun je aarde uitnodigen door samen besluiten te concretiseren.
In dit subtiele spel schuilt het vakmanschap van de gespreksleider. Aanvoelen wat er nodig is, schakelen tussen elementen en weten wat je toevoegt.
Leer het zelf in de Masterclass gespreksleider
Tijdens de Masterclass Gespreksleider staat het werken aan je vaardigheden met de elementen centraal. Je leert niet alleen herkennen welk element dominant is in een groep, maar ook hoe je in jezelf het andere element oproept. Hoe klinkt je stem, welke woorden kies je? Aan de hand van verschillende oefeningen ervaar je welk element je van nature wat minder ligt en waar jouw kracht zit.
Eenmaal vertrouwd met deze beeldtaal, zal je merken dat je meer rust en acceptatie vind in de dynamieken die zich voordoen. Net zoals op een fiets is er altijd sprake van een dynamisch evenwicht waarbij de groep een beetje slingert tussen de elementen. Juist als gespreksleider heb je een mooie positie om bij te dragen aan een nieuw evenwicht waarin alle vier de elementen hun plek vinden.
Lees meer over de Masterclass Gespreksleider en meld je aan voor de komende editie.
Dialogisch veranderen in jouw team of organisatie?
Leer zelf ook Dialogisch veranderen in de leergang of neem contact op voor maatwerk advies of begeleiding.
